(llmyanmar.org)
၁၉၃၉ ခုနစ္မွာစတာလင္ ဟာ ဖက္ဆစ္ ဂ်ာမနီက္ု ဆန့္က်င္ ဖို့ရန္ အ ေနာက္ အုပ္စု ေတြနဲံ အ ေပးအယူတစိခုကိုျပဳလုပ္ဖို ့ရန္ ႀကိဳးစားခဲ႔ပါတယ္သိပ္ မႀကာခင္ လ်ွိဳ႔ဝွက္ အဆငိ့ အ တန္းေလ်ာ့ခ်ထားတဲ႔ စာတမ္းေတြ အရ စတာလင္ ဟာ ၁၉၃၉
ႀသဂုတ္ ၁၅ မွာ အဂၤလန္ နဲံျပင္ သစ္ နဲံပူးေပါင္းျပီး ဟစ္ တလာကို ရပ္တန့္ဖို့ ရန္
ႀကိဳးပမ္းမွုတစ္ခုကို သြားခဲ႔တယ္လို ့ပမာဏတစ္ခုကို ျပ သ ပါတယအခ်ကအလက္မ်ားအရ စတာလင္ ဟာ ဂ်ာမန္နယ္စပ္ ေပၚမွာစစ္သည္တစ္သန္းကို
အျမဲအသင့္ ထားျပီးဟစ္ တလာ ရဲ႔ ဒုတိယကမာ႓စစ္ႀကီးကို က်ယ္ျပန့္လာတာကို ေနာင့္ယွက္ ဖုိ့ရန္ က်ဴးေက်ာ္ ခဲ့ဖို့ ရန္ျဖစ္ပါတယ္ အ ေျခ အ ျမစ္ တစ္ခုမွအဆို အရ
ဆို ဗီယက္ဟာ စစ္တပ္ မာရွယ ကယ္ရမတီ
ေဘာ္ရုိ ရွၤီးေလာ့ နဲံ တပ္နီေတာ္ တပ္ခ်ဳပိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဘိုရစ္ ရွစ္ေဗာ ရွီးေကာ့ ဟာ ေျခလ်င္ တပ္
တစ္ခုခ်င္းစီမွာ အင္ အား၁၉၀၀၀ ရွိ တဲံ့တပ္မ၁၂၀္ သံခ်ပိကာယႏၲရားတပ္ ၁၆
တပ္ ႀကီးမားတဲ႔ အပိုင္းအစမ်ားနဲ႔ အ ေျမွာက္တပ္ အင္ အား၅၀၀၀ တင့္ ကား၉၅၀၀
တိုက္ ေလယာဥ္ ေပါင္း၅၅၀၀ နဲံ ဗ့ံုးႀကဲေလယာဥ္မ်ားဟာဂ်ာမနီ ရဲံနယ္စပ္ ေပၚမွာ
အ ေနာက္ ထဲက စစ္ပြဲ ရဲ အ ေရးႀကီးတဲ့ျဖစ္ ရပ္ ထဲမွာ ေပးကမ္းပါတယ္
အဲဒီ အ ေပးအယူဟာ တကယ္ဘဲ ျပဳလုပ္ျပီးခဲံ႔ပါတယ စတာလင္ ဟာ ေထာက္ ပံ႔မွု အဆငိ့ ကို နစ္ဆျဖစ္ ေစဖို ့ရန္ ျပင္ ဆင္ ခဲ့ျပီးအဲဒီအခ်ိန္ မွာဟစ္ တလာ ရဲ႔ တပိမ်ားရဲ ႔ ကိန္းဂဏန္းမ်ားကို အသင့္ ေစာင့္ ခဲ႔ပါတယ္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စတာလင္ ဟာ
အ ေနာက္ အုပ္စု ေႀကာင့္ ျပန္လည္ ခုခံျခင္းကို ခံ ခဲ႔ရပါတယ
တစ္ပတ္ ႀကာျပီး ၁၉၃၉ ႀသဂုတ္လ ၂၃ မွာ ဂ်ာမနီဟာ ပိုလန္ကို တိုက္ခိုက္ျပီးတဲံ့အခါမွာ စတာလင္ ဟာ ဂ်ာမနီ နဲံ ဆကိ ဆံမွုတစ္ခုကိုျပဳလုပ္ခဲဲ့ပါတယ္ စတာလင္ ရဲ႔ သြားပုပ္ ေလလြင့္ ေျပာသူမ်ားဟာ ဆိုဗီယက္ ရဲ ံအာဏာ ဆာ ေလာင္ မွုတစ္ဝက္
ေပၚမွာ သန့္စင္ ရွင္းလင္းတဲံ ႔ ဆန့္က်င္ ဘက္ လွုပ္ ရွားမွူအျဖစ ္မိုလို ေတာ့ရီးဘန္ ေတာ့ သ ေဘာတူညီခ်က္ကို အျပစ္ ရွာခဲံ့ပါတယ္ ဘာပဲျဖစ္ ျဖစ္ အဲဒီစာတမ္းေတြဟာ ေမွာင္ ခို ေနာက္ ကြယ္က ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ညြွန္ ျပ ေနျပီး
ဒုတိယကမာ႓စစ္ကို ကာကြယ္ဖို ့ရန္စတာလင္ ဟာ ႀကိဳးစားခဲ႔ပါတယ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီး
လက္ဖိ ေဆာ့ဆကစ္ အရ ေမာ္လို ေတာ့ ရစ္ဘန္ ေတာ့ သ ေဘာတူညီခ်ကိ ဟာ
အ ေနာက္ နိင္ ငံ ေတြက စတာလင္ ရဲ႔ ပူးေပါင္းဖို့ ရန္ကမ္းလွမ္းမွုကိုလက္ခံခဲ႕ ရန္ ျဖစ္ေပၚလာမွာမဟုတိပါဘူူးအဲဒါဟာ အ ေနာက္ အုပ္စု ရဲလ်စ္လ်ဴ ရွုမွု ေႀကာင့္ သာ
စတာလင္ ဟာဟစ္တလာ နဲံလက္ မွတ္တစ္ခုကို ေရးထိုးဖို ့ရန္ တြန္းအားေပးခံခဲ႔ ရျပီး ဆိုဗီယက္ ရဲ႔စစ္တပ္ အင္ အားကိုႀက့ံခိုင္ ေစရန္ အခ်ိန္ကို ဝယ္လိုက္တာလည္းျဖစ္ပါတယ္
ျဗိတိန္က ကြန္ဆာေဗးတစ္ ေခါင္းေဆာင္
နဗားလီ ခ်င္ ဘာလိမ္ နဲံ ျပင္ သစ္တို့ဟာ
၁၉၃၈ အ ေစာပိုင္းမွာ ဟစ္တလာကုိ ျမဴးနစ္ သ ေဘာတူညီခ်က္ အရ ခ်က္စလိုဗက္ကိးယားရဲံ ဆူဒန္ ေျမကို ဂ်ာမနီကို သိမ္းပိုက္ ခြင့္ ေပးခဲ႔ပါတယအ ေနာက္
အုပ္စုဟာ ဆိုဗီယက္ နဲ႔ ခ်က္ကိုစလို ဗက္ကီးယားကို အဲဒါ ရံ႔ဆက္ ဆံမွုမျဖစ္ ေအာင္ ေဖာ္ျပခဲ႕ပါတယ္ အမွန္တကယ္ က ေတာ့ အ ေနာက္ အုပ္စုဟာ ဆိုဗီယက္ ထက္ ဟစ္တလာ နဲံ ႔ ပိုမိုမ်ားျပားတဲ႔ အ ေပးအယူ ညြွန္းေတြလုပ္ိ ခဲံတယ္လို ့ေဖာ္ျပ ေနပါတယ္
ေနာကိပိုငး္မွာ အ ေနာက္ အုပ္စုမဟုတိတဲ့ဆိုဗီယက္ယူနီယံကသာ
ဂ်ာမန္ တပ္ မ ေတာ္ကုိတိုက္ထုတ္ျပီး ဥ ေရာ ပ စစ္ ေျမျပင္ မွာ အ ေရးပါခဲ႔ပါတယ
ဒုတိယကမာ႓စစ္မွာလူ ေပါင္းသန္း ၅၀ဝန္းက်င္ ေသဆံုးခဲ့တယ္လ္ု့ခန့္မွန္းခဲ႔ပါတယ္ ဆိုဗီယက္ျပည္သူေတြဟာ ၂၇သန္းေသ ေႀကပ်က္စီးမွုက္ို ခံစားခဲ႔ ရျပီး တျခားနိင္ ငံက လူေတြစုစု ေပါင္းထက္ ပင္ ပိုမိုမ်ားျပားပါတယ္ စတာလင္ ဟာ အဲဒီ အစုလိုကိ အျပဳလိုက္ ေသ ေႀကပ်က္စီးမွုကို ဟန့္တားဖို ့ရန္ ႀကဳးိစားခဲံ့ပါတယ္ အ ေနာက္အုပ္စုက ေတာ့လူသားဆန္မွုက္ို ထုတ္ ေရာင္းခဲ႔ျပီး နာဇီ ေတြကို ခြင့္ ျပဳခဲ႔ပါတယ္ တျခားသီးျခားေခါင္းေဆာင္ ေတြထက္ ပိုမို၍ စတာလင္ ဟာဥ ေရာပမွာဖက္ဆစ္ဝါဒီ ေတြ အ ေပၚ ေအာင္ ျမင္ မွုကို ရယူခဲ႔ပါတယ္
စတာလင္ ရဲ့ အ ေနာက္ အုပ္စု အ ေပၚအျမင္ က ေတာ နယ္ခ်ဲံဝါဒီမ်ား ဖက္ဆစ္မ်ား
တျခား ကြန္ျမဴနစ္ဆန့္က်င္ ဝါဒီမ်ားအထူးသျဖင့္ ေတာ့တီစကစ္ ေတြ ေႀကာင့္ ပံုေဖာခံ္ခဲ႔ပါတယ္ ရုရွားျပည္မွာ ေတာ့ စတာလင္ ရဲ႔ အျမင္ ဟာအရမ္းကို ကြာျခားပါတယ္ လူထု သ ေဘာထားစစ္္တမ္းေကာက္ျပီးဆႏၵခံယူပြဲမွာ
စတာလင္ ဟာ ရုရွားျပည္ ရံ႔ဲထိပ္ ဆံုးေခါင္းေဆာင္ ၂ . ၃ ၄ ၅ စတဲ႔ထိပ
တန္း ေဂ့်ာဘုရင္ တစ္ေယာက္ပါ အဲဒီေနာက္ ဆံံုးထုတ္ ေဖာ္ေျပာဆိုမွုက စတာလင္ ဟာ
ဘယ္ေလာက္ ေတာင္ အ ေနာက္တိုင္းသမိုင္းမွာ မဲေပးခံထားရလဲဆိုတာကို ျပသ ေနပါတယ္ **